De Wet bescherming klokkenluiders biedt bescherming aan melders van een vermoeden van een misstand. Ook meldingen over schendingen of gevaar voor schendingen van het recht van de Europese Unie vallen daaronder.

Misstanden

Iemand kan een melding doen over een vermoedelijke misstand binnen de organisatie waar hij werkt(e) en over een misstand bij een organisatie waarmee hij in aanraking is gekomen via zijn werk. De melder moet dan wel zelf iets weten of opgemerkt hebben. Een melding op basis van geruchten of verhalen van anderen wordt niet beschermd.

Een misstand is een handeling of nalatigheid waarbij het maatschappelijk belang in het geding is bij de hieronder genoemde situatie(s):

er is sprake van (gevaar voor) een schending van een wettelijk voorschrift of interne regels die een concrete verplichting inhouden en die op grond van een wettelijk voorschrift door een werkgever zijn vastgesteld;

  • er is gevaar voor de volksgezondheid;
  • er is gevaar voor de veiligheid van personen;
  • er is gevaar voor de aantasting van het milieu;
  • er is gevaar voor het goed functioneren van de organisatie als gevolg van onbehoorlijk handelen of nalatigheid.

Volgens de Wet bescherming klokkenluiders is een schending of een gevaar voor schending van het Unierecht ook een misstand.

Schendingen van het recht van de Europese Unie

Onder het begrip misstand vallen 2 hoofdcategorieën:

  1. een handeling of nalatigheid waarbij het maatschappelijk belang in het geding is;
  2. een (gevaar voor) schending van het recht van de Europese Unie.

De website van het Huis voor klokkenluiders maakt met voorbeelden duidelijk wanneer er sprake is van een misstand met maatschappelijk belang.

Bij schendingen van het recht van de Europese Unie (ook wel: Unierecht) gaat het om inbreuken op bepaalde EU-richtlijnen of -verordeningen op specifieke gebieden, namelijk:

  • overheidsopdrachten;
  • financiële diensten, producten en markten, voorkoming van witwassen van geld en terrorismefinanciering;
  • productveiligheid en productconformiteit;
  • veiligheid van het vervoer;
  • bescherming van het milieu;
  • stralingsbescherming en nucleaire veiligheid;
  • veiligheid van levensmiddelen en diervoeders, diergezondheid en dierenwelzijn;
  • volksgezondheid;
  • consumentenbescherming;
  • bescherming van de persoonlijke levenssfeer en persoonsgegevens en beveiliging van netwerk- en informatiesystemen.

Welke EU-richtlijnen en -verordeningen het precies betreft, is te vinden in een bijlage van de EU-klokkenluidersrichtlijn, zie Richtlijn - 2019/1937 - EN - EUR-Lex. Let op: deze bijlage verandert regelmatig, bijvoorbeeld door de vaststelling van nieuwe EU-richtlijnen en -verordeningen.

Daarnaast zijn schendingen van het recht van de Europese Unie:

Kring van beschermden

Wilt u meer weten over de kring van personen die worden beschermd door de Wet bescherming klokkenluiders? Lees dan verder op de pagina Kring van beschermden. 

Betere bescherming klokkenluiders

Wilt u meer weten over hoe melders van misstanden of schendingen van Unierecht worden beschermd? Lees dan verder op de pagina Bescherming klokkenluiders.